HS Orka – Verš og kaupverš

Ķ allri umręšunni um sölu HS Orku hefur lķtiš fariš fyrir raunverulegu veršmęti fyrirtękisins og hvort sala fyrirtękisins sé į verši sem er nįlęgt raunvirši, burtséš frį hugmyndum um réttmęti žess aš selja fyrirtękiš til einkaašila.  Veriš er aš rannsaka ferli sölunnar og fjalla um hugsanlegar ašrar leišir ķ žeim efnum.  Hér verša ķ stuttu mįli tekin saman nokkur atriši varšandi veršmat į HS Orku.  Höfundur mun breyta nišurstöšum komi fram athugasemdir sem hafa įhrif į forsendur veršmats.

Samkvęmt upplżsingum höfundar hefur Magma keypt h.u.b. allt hlutafé HS Orku fyrir rśmlega 31 milljarša (MJ).  Af žeirri upphęš eru u.ž.b. 13 MJ greiddir meš reišufé og afgangurinn er fjįrmagnašur meš lįnum meš tryggingar ķ bréfum Magma ķ HS Orku sem greišast meš lįgum vöxtum.

Eigiš fé

Ein af algengustu leišum viš aš meta fyrirtęki meš stöšuga afkomu er aš lķta til eigin fjįr žess.  Ķ tilfelli HS Orku er hins vegar fįtt sem gefur til kynna aš um stöndugan rekstur sé aš ręša žegar aš žróun eigin fjįr er skošuš.  Ašalįstęša žess er sś aš stjórnendur fyrirtękisins fjįrmögnušu reksturinn meš erlendum lįnum.  Ekki žarf aš fara mörgum oršum um žaš hversu óskynsamlegt slķkt er žegar um ķslenskt orkufyrirtęki er aš ręša.  Nišurfęrsla eigin fjįr vegna gengistaps slķkra lįna įriš 2008 var rśmlega 10 MJ. Til višbótar mį nefna aš skipting félagsins (ķ HS Orku og HS Veitur) varš til žess aš eigiš fé HS Orku lękkaši u.ž.b. 1 ½ MJ. 

Eigiš fé hefur sveiflast frį žvķ aš vera tępir 20 MJ ķ įrsbyrjun 2008, nišur ķ tępa 6 MJ ķ lok sama įrs en sķšasta įramótauppgjör sżndi eigiš fé uppį 14 MJ. Višskiptavild er tępur 1 MJ ķ bókum félagsins, sem ég dreg frį žeim 14 MJ skrįš sem eigiš fé sķšustu įramót.  Mišaš viš 13 MJ eigin fjįr sķšustu įramóta er söluveršiš tiltölulega hįtt; veriš er aš greiša 30 krónur fyrir hverja 13 krónur ķ kistum félagsins.  Žaš er umhugsunarefni hvernig fyrirtękiš er fjįrmagnaš og aš stór hluti žess sé seldur žegar eiginfjįrstašan hefur hrapaš vegna falls gjaldmišils okkar vegna óįbyrgrar įkvaršana ķ lįntökum.

Rekstur

Mišaš viš nśverandi rekstrarstöšu er fyrirtękiš alls ekki góšur fjįrfestingarkostur.  Ķ óbreyttu įstandi dekkar hagnašur af reglulegri starfsemi ekki mikiš meira en ešlilegan vaxtakostnaš sem ég tel ętti aš vera nįlęgt 8% į įri, eša um 2% hęrri kröfu en įvöxtunarkrafa rķkisbréfa.

Žvķ er ljóst aš reksturinn stendur einungis undir įvöxtunarkröfum meš žvķ aš hagręša töluvert ķ rekstri og hękka gjaldskrį.  Talsmenn Magma hafa  raunar ekki leynt žvķ aš hękkun gjaldskrįr sé lķklegast ķ buršarlišnum.  Ķ žessu samhengi mį nefna aš raforkuverš til einstaklinga ķ Bretlandi er tęplega tvöfalt hęrra en hérlendis.  Tekjur af raforkuframleišslu eru žó um 2/3 af tekjuhliš fyrirtękisins og gera mį rįš fyrir aš żmsir langtķmasamningar séu žar fyrir hendi žar sem ekki sé hęgt aš breyta gjaldskrį meš litlum fyrirvara.  Miša ég žvķ ašeins viš 30% hękkun į gjaldskrį raforkusölu og –framleišslu, sem hękkar tekjur HS Orku um 2 MJ.  Ég geri ekki rįš fyrir aš orkunotkun minnki viš hęrri gjaldskrį, vart fer fólk aš taka ķsskįpa sķna śr sambandi (ekki er hęgt aš hękka verš į vatni žó nema samkvęmt veršlagsįkvęšum). Mišaš viš žessa hękkun nęst u.ž.b. 2 MJ króna įrlegur hagnašur og fęst kaupveršiš til baka (pay-back period) į u.ž.b. 15 įrum.  Svipuš įvöxtun fęst meš žvķ aš fjįrfesta einfaldlega ķ rķkisbréfum.

Samkvęmt ofangreindum upplżsingum er veriš aš kaupa HS Orku į hįu verši.  Ég tek ekki tillit til žįtta s.s. aukna framleišslu į orku, jafnvel enn hęrri gjöldum og hugsanlegri slökun ķ žjónustu, allt žęttir sem gętu aukiš hagnaš verulega.

Kaupverš og yfirtökuverš

 

Eins og fyrr kemur fram gera žessir śtreikningar rįš fyrir aš kaupveršiš sé rśmlega 31 MJ.  Į žaš hefur žó veriš bent į ašeins um 13 MJ er lagt fram sem reišufé, afgangur eru yfirteknar skuldir.  Žetta svipar örlķtiš til mismunar markašsviršis fyrirtękis og yfirtökuveršs žess.  Markašsvirši er almennt žaš virši sem vķsaš er ķ žegar fjįrfest er ķ fyrirtękjum en yfirtökuverš er, eins og nafniš gefur til kynna, žaš verš sem žarf aš leggja fram viš yfirtöku.  Žį er bęši rekstur keyptur og einnig tekur kaupandi yfir nettóskuldir fyrirtękis, sjį nįnar skilgreiningu hér http://www.investopedia.com/terms/e/enterprisevalue.asp.  Oft eru skilmįlar ķ lįnasamningum aš kröfuhafar verši aš samžykkja slķkar yfirtökur til aš tryggja stöšu sķna.

 

Auk žess er almennt hlutfall viš aršsemisśtreikning öšruvķsi undir slķkum ašstęšum.  Almennt er litiš til hagnašar įšur en kostnašur vegna afskrifta og vaxtakostnašar lękka hann, sjį http://www.investopedia.com/terms/e/ev-ebitda.asp.  Mišaš viš tölur sķšasta įrs var vergur hagnašur rśmlega 2 MJ. Mišaš viš žetta er margfaldarinn (eins og ķ dęminu aš ofan) 15, sem er tiltölulega lįgt hlutfall fyrir fyrirtęki, jafnvel meš jafn stöndugan og eftirsóknarveršan grunnrekstur og HS Orka. 

Žaš mį žvķ segja aš mišaš viš óbreyttar ašstęšur sé markašsviršiš 31 MJ sé ekki ķ sjįlfu sér śtsöluverš, ég tel žaš vera raunar frekar hįtt.

En hver er raunveruleg fjįrfesting?

Viš fyrstu sżn viršist žetta kauptilboš žvķ vera frekar hagstętt fyrir seljendur HS Orku en žegar betur er gįš kemur annaš ķ ljós. Samkvęmt mķnum śtreikningum yfirtekur Magma skuldir uppį tęplega 15 MJ.  Žessar skuldir eru į žaš lįgum vöxtum aš nśvirši žeirra er um 4 MJ lęgra.  Til aš bęta grįu ofan į svart fę ég ekki betur séš en aš eina vešiš er hlutabréf Magma ķ HS Orku.  Auk žess fęr Geysir Green Energy hlutabréf ķ Magma.  Fari allt į versta veg er žvķ mesta hugsanlega tap fjįrfesta Magma viš kaup žess į HS Orku rśmlega 13 MJ, įhęttan af hinum hluta fjįrfestingarinnar žarf Magma ekki aš bera.  Įhęttan liggur aš mestu hjį OR og Reykjanesbę, helstu seljendum HS Orku.  Žvķ skilgreini ég fjįrfestingu fyrirtękisins ķ HS Orku, ž.e. žaš fé sem Magma leggur til, sem ašeins 13 MJ.  31 MJ veršur žvķ tęplegast skilgreint sem yfirtökuverš.

Ljóst er žvķ aš verši gjaldskrįrhękkun „ašeins“ um 30% fęst įvöxtun (ROI, nįnar tiltekiš http://www.investopedia.com/terms/r/returnoninvestment.asp ) sem nemur ķ kringum 15-20%.  Önnur leiš til aš lķta į dęmiš er aš eigiš fé fyrirtękisins, 13 J, fęst meš žvķ aš leggja ašeins śt sömu upphęš.

Samantekt

Af žessu mį rįša aš įhęttan sem Magma leggur ķ kaupum į HS Orku er lķtil.  Söluveršiš er žvķ lįgt; hefši fengist 31 MJ ķ beinhöršum peningum og samningum um orkuverš til einstaklinga og įkvęši um hvernig fariš vęri meš aušlindirnar vęri dęmiš hugsanlega öšruvķsi.  Eins og fram hefur komiš var stór hluti žessara višskipta ekki į vegum rķkisins en lagasetningar um nżtingu hefšu aušvitaš įtt aš vera til stašar įšur en lagt var af staš meš einkavęšingu.   

 

Einnig er žaš merkilegt hversu litlar og strjįlar upplżsingar eru varšandi žessi višskipti.  Žaš er kaldhęšni aš skśffufyrirtękiš Magma veitir bestu upplżsingarnar um žau, sjį hér http://www.magmaenergycorp.com/i/pdf/FS31Mar10.pdf. 

Ašrar leišir

Ég furša mig į žvķ aš engin(n) ķ stjórnkerfinu hafi komiš fram meš hugmyndir ķ orkumįlum Ķslands į svipašan veg og norsku leišina*.  Rķki og sveitafélög gętu įtt 40% ķ félagi, leišandi fjįrfestir gęti įtt įkvešna prósentu og almenningur gęti svo įtt afganginn.  Meš žessu héldist ašhald ķ rekstri, įkvešinn ašili hefši hag af meiri hagnaš en opinberir ašilar hefšu įkvešiš neitunarvald į ašgeršum sem fęlu ķ sér of mikla įhęttu (žaš žyrfti augljóslega aš skilgreina žaš hlutverk ķ ljósi reynslunnar).  OR er gott dęmi um aš orkufyrirtęki einungis ķ opinberri eigu er ekki naušsynlega besta lausnin varšandi eignarhald ķ orkufyrirtękjum.  Bankar eru į hinn bóginn dęmi um slęmu hlišar žess aš einkavęša ķ topp en meš įbyrgš landsmanna.  Žetta fyrirkomulag myndi minnka til muna žaš vantraust sem augljóslega rķkir varšandi nśverandi söluferli HS Orku.

Auk žess hefur ógegnsętt ferli ķ sölu orkufyrirtękja aukiš ótrśveršugleika žeirra.  Ég į bįgt meš aš trśa žvķ aš stöndug erlend orkufyrirtęki hafi ekki įhuga į fjįrfestingum ķ ķslenskri orku.  Sjįlfur hef ég komiš žvķ į framfęri viš 4 rįšherra aš fjįrfestingarstjóri eins af stęrstu orkufyrirtękjum heims, skrįš ķ kauphöllum, hafi haft samband viš mig vegna įhuga hans į kaupum ķ geiranum hér.  Višbrögšin hafa veriš h.u.b. engin.  Hvaš veldur įhugaleysinu er mér hulin rįšgįta.

 

*Fjallaš er um norsku leišina į forsķšu Fréttablašsins ķ dag.  Betra seint en aldrei į lķklegast viš ķ žessu tilfelli.

 Višbót:  Viš vinnslu žessarar samantektar rįšfęrši ég mig viš örfįa einstaklinga.  Einn žeirra hafši samband viš DV žvķ honum blöskraši įhugaleysi stjórnvalda į įhuga erlendra fjįrfesta.  DV tók viš mig vištal ķ framhaldi af žvķ og birtist žaš ķ blašinu ķ dag. 

 


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 identicon

Veršiš er 31 miljaršur og gera mį rįš fyrir aš Magma sé ekki aš žessu til aš tapa į žessu eša lįta falla į seljendur, žś nefnir aš stjórnendur hafi tekiš erlend lįn enn yfirleitt hefur žaš veriš góš regla aš ef žś hefur tekjur ķ erlendum gjaldeyri žį sé ķ lagi aš taka erlend lįn. HS orka selur įlverinu ķ hvalfirši og įętlanir eru uppi aš selja Helguvķk orku. Žęr tekjur eru ķ erlendum gjaldeyri.

Annaš sem žś tekur fram er aš hękka gjaldskrį fyrirtękisins um c.a 30% til aš nį žessu inn. Žaš er nś bara svoleišis aš allir Ķslendingar geta keypt rafmagn žar sem žeir vilja. Og HS Orka getur ekki einhliša hękkaš gjaldsskrįr sķnar nema allir ašrir fylgi į eftir, annars fara kśnnarnir annaš.

Enn til bjargar HS Orku kemur Orkuveita Reykjavķkur nįnast gjaldžrota og bošar žessar hękkanir fyrir ÖLL orkufyrirtęki landsins, og ekki er žaš śtrįsarvķkingum aš kenna stašan žar heldur Ķslenskum embęttismönnum Reykjavķkurborgar.

 Kristjįn

Kristjįn Vilhjįlmsson (IP-tala skrįš) 28.7.2010 kl. 11:26

2 identicon

Viš žetta mį bęta aš Magma er aš njóta góšs af sögulegu lįgu gengi ķslensku krónunnar. Žaš eru meiri en minni lķkur į aš ķslenska krónan styrkist į komandi įrum sem er hagur fyrir Magma og dregur enn śr įhęttu žeirra viš žessa fjįrfestingu.

Magma hefur žegar bošaš hękkanir į gjaldskrįm HS Orku, svo hugleišingar žķnar Mįr varšandi gjaldskrįr hękkanir eru alveg réttar. Allar gjaldskrįr hękkanir eykur hagnaš fyrirtękisins beint žvķ aš kostnašur žess eykst ekkert į móti.

Tek undir aš žaš žarf aš móta skżra og gagnsęja stefnu ķ aušlindamįlum Ķslendinga (orka og fiskur), stefnu sem žjóšin į aš samžykkja.

Birgir Gislason (IP-tala skrįš) 28.7.2010 kl. 11:50

3 identicon

Ašeins varšandi tekjuhliš HS Orku.

Tekjur HS Orku mį ķ meginlišum skipta ķ žrennt. a) sala į heitu vatni til HS Veitna (sem rekur flestar hitaveiturnar į Sušurnesjum) b) sala į rafmagni til almennra notenda c) sala į rafmagni til stórišju.

lišur a) er samningsatriši į milli hįlfsystur (hįlf žvķ aš eignarhaldiš sem var ķ upphafi žaš sama er sķfellt aš verša ólķkara, sem er gott) fyrirtękjanna HS Orku og HS Veitna. Verši fyrirtękin ósammįla sker Orkustofnun śr įgreiningnum žannig aš ķ raun mį segja aš um hįlfopinbert veršlagseftirlit sé žarna aš ręša og HS Orka žvķ ekki ķ stöšu til aš hękka verš einhliša af miklum móš.

b) er į frjįlsum markaši og spannar sjįlfsagt ca. 30% af orkusölu HS Orku. Hękki žeir veršiš geta višskiptavinir fęrt sig um set til samkeppnisfyrirętkjanna, svo sem Orkusöluna, Orkuveitu Reykjavķkur og Fallorku. Žar sem varan er einsleit, eins go bensķn og er afhent beint inn į heimili og fyrirtękin, er eina samkeppnisforskotiš fólgiš ķ verši og andavaraleysi neytandans.

c) sala į rafmagni til stórišjufyrirtękja, žį lķklega eingöngu Noršurįls. Um žį samninga fjalliš RŚV um fyrir nokkrum mįnušum žegar skżrla sem unnin var vegna reksturs móšurfyrirtękis įlversins komst ķ žeirra hendur. Žeir samningar eru langir, ķ bandarķkjadölum og taka aš einhverju leyti miš af įlverši. Geta HS Orku til aš hękka veršin žašan er žvķ takmörkuš. Į móti kemur aš žarna eru umtalsveršir tekjustraumar ķ bandarķkjadölum sem réttlęta aš hluta, lįntökur ķ žeirri mynt. Žvķ hafa tekur HS Orku hękkaš vegna žessa lišar ķ einhverju hlutfalli viš skuldirnar. Mér er reyndar ókunngut um ķ hvaša myntum lįntökurnar eru, en lķklegast mį lesa žaš śt śr įrsreikningum.

Haukur (IP-tala skrįš) 28.7.2010 kl. 13:01

4 Smįmynd: Gķsli Ingvarsson

Allt žetta uppistand um sölu HS Orku hangir į žvķ aš koma įlveri ķ Helguvķk į koppinn. Žetta veršur aš skošast lķka ķ žvķ ljósi. Žess vegna hafa stjórnvöld stutt žessa sölu žvķ hśn er talin greiša fyrir "atvinnuuppbyggingu" į Sušurnesjum. Rétt eša ekki žį er žaš įstęšan fyrir žvķ aš višskiptarįšuneytiš og išnašarrįšuneytiš hafa veriš "jįkvęš" hingaš til. Auk žess aš geta skżlt sér į bak viš aš um višskipti einkafyrirtękja sé aš ręša.

Söluveršiš er augljóslega pro forma.

Ég er persónulega į móti svona vinnubrögšum og skil andstöšuna vel.

Krafan hlżtur samt aš verša sś aš breyta lögum og žį er "norska leišin" vel skošandi.

Gķsli Ingvarsson, 29.7.2010 kl. 09:23

5 identicon

Sęll Mįr,

Žakka žér fyrir mjög góša śttekt, byggša į faglegum grunni frekar en upphrópunum sem allt of mikiš er af.

Eitt vil ég nefna sem žś viršist ekki taka meš ķ reikninginn en žaš er verš į krónum į erlendum mörkušum. Ekki hefur žaš komiš fram mér vitanlega, en ef 13 milljaršarnir voru keyptir erlendis žį er lķklegt aš žeir hafi fengist į afslętti mišaš viš gengiš undanfariš sem taka veršur inn ķ reikninginn žegar kaupveršiš er reiknaš śt.

Magnśs B Jóhannesson (IP-tala skrįš) 3.9.2010 kl. 01:52

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband